>Wspomnienie o nauczycielce Marii ZRAZIK
Moje serce wciąż jest w Gruszowie... - Jolanta Nowak
Wieś rodzinna wzywa...
- Stanisława Baraniec
|
Władysława PIETRUSZKA |
Nasz dom był pełny ludzi z konspiracji.
Urodziłam się i pierwsze 10 lat spędziłam w przepięknej Węglówce, gmina Wiśniowa. Od 1939 roku, zamieszkałam u Ojca, w Gruszowie, w gminie Raciechowice. W Gruszowie też, z krótszymi lub dłuższymi przerwami, mieszkałam do 1952 roku. W czasie okupacji chodziłam na tajne komplety w zakresie szkoły podstawowej, a później gimnazjum. Uczyło mnie małżeństwo żydowskie.
W czasie drugiej wojny światowej, 20 osób z mojej bliskiej rodziny brało udział w walkach o niepodległość. Walczyli na froncie wschodnim, o Oksywie pod komendą Dąbka, w Armii Kraków, we Francji i Anglii, byli też pod Tobrukiem i Monte Casino. Walczyli w SZP, ZWZ, AK. Wymienię tylko niektórych.
Zbigniew Banach ''Buk'' (syn brata ojca), oficer Dywersji, odznaczony m.in. Wojennym Krzyżem Virtuti Militari.
Jan Bednarski, po zakończeniu Kampanii Wrześniowej tworzył na Podhalu oddziały partyzanckie; kiedy Niemcy wyznaczyli nagrodę za jego głowę musiał uciekać za granicę, gdzie walczył pod Tobrukiem i Monte Casino. Jest Kawalerem Krzyża Wojennego Virtuti Militari i dwudziestu kilku odznaczeń.
Stefania Pietruszkowa ''Ciotka'' (młodsza siostra mojego Ojca), m.in. przechowywała partyzanta po amputacji ręki, a także angielskiego lotnika i korespondenta wojennego Johna Ward'a. Odznaczona Krzyżem Zasługi z Mieczami, otrzymała też podziękowania od Dowództwa Alianckich Sił Zbrojnych.
Stanisław Pietruszka, por. pil. ''Supeł'' (jedyny brat męża), w 1939 roku walczył w XXIV Eskadrze Armii Kraków. Za te walki został odznaczony Wojennym Krzyżem Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Następnie walczył we Francji i Anglii w Bombowym Dywizjonie 301. Zginął w czerwcu 1941 roku w wieku 24 lat.
Adam Trybus, kpt. Gaj (mąż Danki), Cichociemny, Dowódca Kedywu Okręg Łódzki. Po wojnie skazany na 15 lat więzienia, siedział we Wronkach i Rawiczu, zwolniony po 8 latach. Wojenny Krzyż Virtuti Militari i inne.
Maria Justynówna ''Mala'' (młodsza córka siostry ojca), była łączniczką Janusza Różewicza, najstarszego brata Różewiczów (poety i reżysera). Obie z Danką dwukrotnie przeszły z meldunkami do powstańczej Warszawy.
W roku 1952 przeniosłam się do Gdańska na stałe, i mieszkam tam do dzisiaj. Sercem jestem jednak nadal dzieckiem ziemi myślenickiej.
Dla mnie całe życie okupacyjne to była konspiracja. Konspiracyjnie zdobywało się wiedzę, konspiracyjnie czytało się książki, konspiracyjnie słuchało się radia, nawet na żarnach mełło się konspiracyjnie, i świnie zabijało się konspiracyjnie. Mój ojciec, Władysław Banach, major Wojska Polskiego, inwalida wojenny z 1920 roku, prowadził przez całą okupację intensywną działalność w ramach Państwa Podziemnego. W takiej działalności miał doświadczenie z czasów pierwszej wojny światowej, kiedy będąc jeszcze w wojsku austriackim, przeprowadzał nabór ochotników do I Brygady Legionów.
Tak więc dom nasz zawsze pełny był ludzi z konspiracji, byli to ludzi młodzi, starsi, cały przekrój społeczny, bo do walki z Niemcami szli ludzi biedni, bogaci, wykształceni, prości. Trudno więc sobie wyobrazić, by ktoś wychowany w takich warunkach był obojętny na sprawy kraju, na sprawy niepodległości, na sprawy walki o tę niepodległość.
Stanisław Pietruszka, por. pil. ''Supeł'' (jedyny brat męża), w 1939 roku walczył w XXIV Eskadrze Armii Kraków. Za te walki został odznaczony Wojennym Krzyżem Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Następnie walczył we Francji i Anglii w Bombowym Dywizjonie 301. Zginął w czerwcu 1941 roku w wieku 24 lat.
Józef Pietruszka, ppor. ''Stary'' (mój mąż). Walczył w 1939 roku w kampanii wrześniowej. Wraz ze swoimi kuzynami cały czas walczył z okupantem na ziemi myślenickiej. Krzyż Walecznych, Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska. Walkę o niepodległość zakończył w 1980 roku, biorąc udział w strajku w Stoczni Gdańskiej.
Danuta Trybus ''Danka'' (córka siostry ojca), łączniczka Gaja, aresztowana przez gestapo, skazana na karę śmierci, 2 godziny przed wykonaniem wyroku więzienie w Częstochowie zostało zdobyte. Wraz z siostrą otrzymały Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
Antoni Węgrzyn, kpt. Ostroga (kuzyn), w Zgrupowaniu ''Murawa'' był dowódcą oddziału Pościg, a później po zdegradowaniu Kościeszy, został zastępcą komendanta Kleofasa.
autor: miesięcznik "Głos Myślenicki" - Negocjator (Aneks) - za zgodą redakcji.
